خانواده چیست؟
خانواده اولین و درعین حال مهمترین نهاد اجتماعی است که فرد در آن متولد میشود. تعاریف متعددی برای مفهوم خانواده مطرح است. محققان گروه اجتماعی خانواده را گروهی از افرادی تلقی میکنند که روابط آنها بر اساس همخونی شکل میگیرد. برخی از جامعه شناسان وجود قرداد، پذیرشهای اجتماعی و فرزند پذیری را هم در تعریف خانواده مطرح میکنند. اسلام خانواده را با ازدواج شرعی زن و مرد به رسمیت میشناسد که دارای شخصیت مدنی، حقوقی و معنوی هستند.
به طور کلی در جواب خانواده چیست؟ باید بگوییم خانواده یک واحد اجتماعی است که با ازدواج مرد و زن که دارای اهداف و منافع مشترکی هستند و زیر یک سقف زندگی میکنند شکل میگیرد. فرزندان باعث تکمیل خانواده میشوند.
وظایف خانواده
خانواده وظایف مهم و تاثیرگذاری را برعهده دارد:
- ارضا میل جنسی به صورت مشروع
- تولید نسل برای حفظ بقا
- مراقبت و حفظ نسل از خطرات موجود
- پرورش و تربیت نسل
- صمیمت و همدلی اعضا با یکدیگر و ایجاد رابطه نزدیک همراه با تعامل
- فراهم کردن شرایطی امن برای رسیدن به کمال
- ایجاد آرامش و آسایش
اهمیت نقش خانواده
در زندگی همه افراد نقش و اهمیت خانواده به وضوح به چشم میخورد. خانواده اولین مکانی هست که به واسطه تولد، ازدواج و فرزند خواندگی وارد آن میشویم. ژن مشترک، سبک تربیتی، روابط بین افراد و نقشی که اعضا بر عهده دارند بر شکلگیری خصوصیات مشترک تاثیر بسزایی دارد. اهمیت نقش خانواده در شکلگیری شخصیت غیر قابل انکاراست.
اهمیت نقش خانواده درازدواج
تقریبا همه ما دیدهایم که برخی افراد برای شناخت بهتر از فرد مقابلشان روابط او را با خانوادهاش بررسی میکنند. این موضوع اهمیت نقش خانواده در شکلگیری شخصیت را میرساند. همچنین خانواده می تواند روند ازدواج را آسان تر کند. چراکه خانواده با یاددهی مهارتها و استقلال میتواند به فرد در تصمیمگیری درست کمک کند. اما برخی خانواده ها با ایجاد تعارض های درونی و بیرونی این امر را مشکل میکنند.
اهمیت نقش خانواده در سلامت روان فرزند
والدینی که دچار اختلالات و مشکلات روحی یا رفتاری باشند این موضوع را به فرزند خود منتقل میکنند. برای مثال پدر یا مادری که افسردگی دارد انرژی کافی برای وقت گذاشتن با فرزند خود را ندارد که باعث میشود به ارتباط عاطفی کودک و والد خلل وارد شود. در نهایت کودک هم ممکن است به علائم افسردگی مبتلا شود. البته اختلالات روانی تا حدودی می تواند ژنتیکی هم باشد. برای مثال احتمال بروز اختلال اضطرابی یا افسردگی در فردی که سابقه خانوادگی دارد بیشتراست.
نقش خانواده در اعتیاد
خانواده در گرفتار شدن فرد در دام اعتیاد و همچنین ترک آن نقش پررنگی دارد. به دلیل ویژگیهای فرهنگی در ایران تاثیر این امر بیشتر از کشورهای دیگر گزارش شده است. چراکه جدایی فرزندان از والدین در ایران خیلی دیرتر از کشور های غربی اتفاق میافتد. تنش وتعارض بین والدین و بیاعتنایی به فرزندان از مهمترین دلایل اشتیاق به اعتیاد در بین جوانان است.
نقش خانواده در بروز مشکلات جنسی
بخش مهمی از تربیت جنسی فرزندان برعهده والدین است. یکی از مشکلاتی که امروزه جوامع را درگیر خودش کرده است، ناهنجاری و انحرافات جنسی است. خانوادههایی که وقت بیشتری برای تربیت جنسی نوجوانان خود میگذارند در مقایسه با خانوادههای بی تفاوت فرزندان سالم تری دارند. سرکوب کردن افراطی مسائل جنسی یا ازادیهای جنسی بیش از اندازه میتواند باعث بروز اختلالات جنسی شود. در فرهنگ ایرانی برخی از خانواده به صورت مستقیم با فرزند خود در زمینه مسائل جنسی صحبت نمیکنند و حیا و خجالت را بهانه میکنند توصیه ما به این خانوادهها این است که از مشاوره جنسی برای تربیت صحیح فرزندان خودشان کمک بگیرند.
فرسودگی خانوادگی
زمانی که به صورت متداوم دچار احساس خستگی مفرط روحی یا جسمی باشیم، به سرعت با هر واکنشی کلافه وعصبی شویم، همچنین بدون لذت و از سراجبار کارهای روزمره را انجام دهیم، به اصطلاح دچار فرسودگی شدهایم. در این زمان حتی وقت کافی هم برای اعضای خانواده داریم ولی خستگی مفرط، حوصله انجام کاری را به ما نمیدهد. خانواده هایی که تک والد هستند امکان بروز فرسودگی در آنها بیشتراست چراکه والد وقت کمتری برای رسیدگی به امور شخصی خودش دارد. حجم سنگین مسئولیتهای متفاوت میتواند فرد را خسته و ضعیف کند. این فرسودگی مخصوصا در این ایام کرونا بیشتر شده است.
فرسودگی خانوادهها در دوران قرنطینه
در این چند ماه اخیر افراد به دلیل شیوع ویروس کرونا مجبور به خانه نشینی بودند. این موضوع برخی از خانواده ها را به دلیل وقت گذراندن بیش از اندازه با هم دچار مشکلاتی کرده است. استرسهای این دوره، مدرسه نرفتن فرزندان، از دست دادن شغل و یا دور کاری میتواند برخی از دلایل این موضوع باشد. نکتهی مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که فقط بزرگسالان و والدین دچار فرسودگی نمیشوند و کودکان هم دچار این موضوع میشوند. فرسودگی در کودکان به شکل اضطراب، مشکلات خواب، افت تحصیلی، انزوا، عدم علاقه به بازی و ارتباط با همسالان، خودش را نشان میدهد. داشتن برنامه ریزی مناسب برای کارهای روزمره و تفریحات قابل اجرا در این ایام می تواند از ابتلا به فرسودگی پیشگیری کند. مشاوره خانواده بزرگترین کمک برای پیشگیری و حل این مسائل است.
نظرات شما عزیزان: