کانون فرهنگی وهنری کریم اهل بیت شهر سلامی

مقدمه معارف

همان طوری كه امیرالمؤمنین (صلوات الله علیه) فرموده اند، قرآن كریم اقیانوسی است بی‌كران كه رسیدن به اعماقش جز برای حضرات معصومین (صلوات الله علیهم اجمعین) امكان پذیر نیست، ولی در عین حال، هم خود قرآن و هم معصومین (علیهم السلام) به مردم توصیه می فرمایند كه در آیات قرآن تدبّر كنند.
قرآن كریم می فرماید: «كِتابٌ اَنْزَلْناهُ اِلَیْكَ مُبارَك لِیُدبّروا آیاتَه[1]؛ كتاب پربركتی را بر تو نازل كردیم تا در آیاتش تدبّر كنند. بلكه به این اندازه هم اكتفا ننموده و كسانی كه تدبر در قرآن نمی‌كنند را مورد مؤاخذه قرار داده، می فرماید: اَفَلا یَتَدَبَّرُونَ القُرآنَ اَمْ عَلی قلوب اقفالها[2]؛ (مگر در قرآن تدبر نمی‌كنند یا این كه بر دلهاشان قفل زده شده؟).

طرح دسته بندى آیه ها

پیدا كردن یك عنوان كلى براى مفهوم یك یا چند آیه كار مشكلى نیست. مثلاً آیاتى كه درباره نماز یا جهاد یا امر بمعروف و نهى از منكر است؛ ولى شكل دادن و گنجانیدن عنوانهاى در یك نظام به این آسانى نیست. یعنى فرض كنید كه ما همه قرآن را بررسى كردیم و مفاهیمى كه بدست مى آید مثلاً تحت صد عنوان دسته بندى كردیم. حال خود این عنوانها را چگونه تنظیم نماییم تا یك نظام منسجمى به وجود بیاید؟ مثلاً آیه اول قرآن، حمد خداست، پس اولین عنوان «حمد خدا»؛ مى شود و آیه اول سوره بقره راجع به كسانى است كه هدایت قرآن شامل حال آنها مى گردد. و همین طور سایر عنوآنها، آیا به همین ترتیب عنوانها را دسته بندى كنیم؟ یا مى شود در بین اینها هم نظامى برقرار كرد و یك نقطه شروع طبیعى و منطقى برایش در نظر گرفت؟
این عنوانها را مى توان تحت عنوانهاى كلى ترى مندرج كرد. مثلاً، نماز، روزه، خمس، زكات و... را تحت عنوان عبادات؛ و بیع، اجاره، قرض و... را تحت عنوان معاملات، و همچنین سایر عنوانها. حالا خود این عنوانهاى كلى را چگونه تنظیم كنیم؟ و چه رابطه اى بین آنها در نظر بگیریم؟

آموزش خویشتنداری به کودکان

روانشناسی دانشگاه استنفورد آزمایش جالبی را بر روی تعدادی از کودکان انجام داد. آنها به هر یک از بچه ها یک شیرینی می دادند و می گفتند اگر آن شیرینی را تا بازگشت دوباره مربی به اتاق نخورد شیرینی دیگری را نیز به او خواهند داد. سپس او را در اتاق تنها می گذاشتند و رفتار او را زیر نظر می گرفتند.

مگه نگفتم؟ راهی آسان برای لجبازتر کردن بچه ها

مگه نگفتم؟ » روشی است برای خنک شدن دل والدین و لجبازتر شدن بچه‌ها. در این روش مادر بارها به فرزندش تذکر می‌دهد که: «هوای پارک سرده یه لباس گرم بپوش» و بچه هم می‌گوید: «نه، همین‌که پوشیدم خوشگل تره» اما وقتی از ماشین پیاده می‌شوند بچه سردش می‌شود و اینجا نوبت مادر است که هشدارهای قبلی‌اش را مثل چماق توی سر بچه بکوبد که:

«مگه نگفتم هوای پارک سرده هان؟ گفتم یا نگفتم؟»

در اینجا مادر از درایت خودش احساس غرور می‌کند و امیدوار است این اتفاق درس عبرتی بشود برای آینده. اما بچه، نه‌تنها از رفتارش درس نمی‌گیرد و سر عقل نمی‌آید بلکه از اینکه این‌طور تحقیرشده عصبانی می‌شود و در اولین فرصت این تحقیر مادر را با منفی کاری و لجبازی بیشتر تلافی می‌کند.

این جور مواقع بهتر است مادر گرامی خیلی محترمانه لباس گرمی را که همراهش آورده به بچه بدهد تا بپوشد و دور سرکوفتهای بعدی را خط بکشد. اینطوری شاید درس عبرت بشود. شاید هم نشود.

بچه است دیگر!

علاقه کودک به شنیدن داستانهای تکراری

صد و سی و هفتمین بار است که داستان کدو قلقله زن را می شنود اما هنوز مثل بار اول (بلکه بیشتر) از شنیدن آن لذت می برد. هر چند این کار بچه ها حوصله والدین را سر می برد اما کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

مهارتهای اجتماعی کودکان

اولیای کودکان امیدوارند که کودکانشان در مدت زمانی که به پیش دبستان می‌روند چیزهای زیادی یاد بگیرند، شعر بخوانند نقاشی کنند و مفاهیم علمی را بیاموزند اما باید توجه داشت که کسب مهارت‌های دیگری لازم است تا یادگیری برای کودک تسهیل شود. مطالعات نشان می‌دهند که کودک در آغاز ورود به پیش دبستان نیازمند کسب و توسعه‌ی مهارت‌ های اجتماعی هستند که کلید یادگیری محسوب می‌شوند. به عبارت دیگر، این گونه مهارت‌ها اساس یادگیری خواندن، نوشتن ریاضیات و علوم هستند. تقویت اعتماد به نفس، مهارت همکاری و ارتباط با دیگران، خود کنترلی و حس کنجکاوی از جمله‌ی این مهارت‌ های اجتماعی هستند.

مسؤول تدارکات از جا بلند شد. رنگ از صورتش پریده بود. علی به دست‌های لرزان او نگاه کرد:

-‌ برادر باقری به خدا من تقصیری ندارم.

حسن با ناراحتی رو به او کرد و گفت: «شما تقصیری ندارید؟ پس چه کسی مقصر است؟ لابد بچّه‌های رزمنده مقصرند که اهدایی خانواده‌ها را تحویل نمی‌گیرند.»

-‌ برادر باقری به خدا هر وقت ما به این بچّه‌ها کمپوت دادیم، دیدیم آبش را می‌خورند و میوه‌اش را می‌اندازند دور. خُب برادر جان، این اسراف است. من هم تصمیم گرفتم که دیگر به آن‌ها کمپوت ندهم.

در این عملیّات ما خیلی اطلاعاتی عمل کردیم. کل افرادی که از جریان عملیّات خبر داشتند، چند نفر بیشتر نبودند. همه طوری عمل می‌کردند که هیچ کس بویی نبرد. در این میان وظیفه‌ی نصر اللهی از همه دشوار‌تر بود. او باید ۲۵۰ قایق را ظرف مدّت چند روز طوری از اهواز به منطقه منتقل می‌کرد و آن‌جا آن‌ها را استتار می‌کرد که حتّی نیروهای خودی هم متوجّه‌ی این انتقال نشوند. و این در حالی بود که بخش عمده‌ای از مسیر از دارخوین تا پشت نخلستان‌های بهمنشیر به بعد در دید دشمن بود.

نصراللهی تدبیر جالبی کرده بود. سه – چهار راننده‌ی کار کشته مثل نصر الله جهانشاهی انتخاب کرده بود و روی تریلی‌ها را چادر کشیده بودند. روزها قایق‌ها را بار می‌کردند و روی آن‌ها را چادر می‌کشیدند. شب‌ها آن‌ها از کنار ساحل راه می‌افتادند و می‌رفتند به سمت جاده‌ی اهواز – خرمشهر، بعد دور می‌زدند و برمی‌گشتند به طرف جاده‌ی طلائیه و از روی پل جدید که شبانه زده شده بود، می‌رفتند به سمت اروند. و قایق‌ها را در نهرها مخفی می‌کردند. به طوری که صبح هیچ اثری از قایق‌ها معلوم نبود. آن‌ها طوری استتار شده بودند که تا نمی‌رفتی و روی آن‌ها خم نمی‌شدی و با دقت نگاه نمی‌‌کردی، نمی‌توانستی قایق‌ها را پیدا کنی.[۱]

فرماندهی و مدیریّت،شهید محمّد نصراللهی، ص ۴۵ و ۴۶٫

[۱]. لبخند ماندگار، ص ۶۰٫