خدمات فضای مجازی مهم ترین بعد اینترنت به شمار می رود.
چکیده: اینترنت ابزار ورود به فضای مجازی است؛ اینترنت شبکه شبکه ها است، که از میلیون ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده است.
مقدمه
مواجهه امروزی با فضای مجازی که به گفته کارشناسان و صاحب نظران به عرصه حقیقی زندگی بشر تبدیل شده است، چالشهایی را در جامعه ایجاد کرده است که حاصل توسعه سریع اینترنت و شبکههای اجتماعی و پایین بودن دانش رسانهای جامعه است. در بخش اول این مقاله با فضای مجازی آشنا می شویم.
فضای مجازی چیست؟
نمیتوان فضای مجازی را مترادف با اینترنت دانست، اما اینترنت ابزار ورود به فضای مجازی است؛ اینترنت سامانهای جهانی از شبکه های رایانهای به هم پیوسته است که از مجموع « پروتکل اینترنت» (1) برای ارتباط با یکدیگر استفاده میکنند. به عبارت دیگر اینترنت شبکه شبکهها است که از میلیونها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازههای محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده است. که با آرایههای وسیعی از فناوریهای الکترونیکی و نوری به هم متصل شده اند. اگر بخواهیم آنچه اینترنت را تشکیل می دهد معرفی کنیم، باید به سه بعد اشاره کنیم:
* زیرساخت: منظو از این عنوان، وسایل فیزیکی است که امکان اتصال و دسترسی به فضای مجازی را فراهم می کند که شامل روش اتصال به اینترنت اعم از استفاده از خطوط تلفن (Dial-up)، وای فای (Wi-Fi)، ماهواره و فناوری تلفن همراه 3Gو غیره، همچنین دستگاه اتصال به اینترنت اعم از تلفن همراه، تبلت، رایانه و .... می شود.
* خدمات: منظور نرم افزارهایی است که روی زیرساخت فضای مجازی ارایه می شوند و شرایط برقراری ارتباط اینترنتی را برقرار می کنند.
* محتوا: منظور نوع و میزان داده ها ( Data) و اطلاعاتی است که از طریق نرم افزارهای فضای مجازی منتقل می شوند که می تواند در قالب متن، صوت، تصویر، ویدیو یا فایل کاربردی باشد. و به لحاظ موضوعی هم شامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، آموزشی، سرگرمی و ... می شود. از این سه مورد که در بالا به آن اشاره شد، آن چیزی که اهمیت و کاربرد بیشتری دارد، خدمات فضای مجازی است؛ فضای مجازی آنقدر از لحاظ محتوایی خدمات متنوعی دارد، که به سختی می توان از آن دسته بندیای ارائه داد، اما خدمات موجود را می توان در دسته بندی های استقرایی زیر خلاصه کرد:
* خدمات پایه: شامل موتورهای جست و جو است.
* انتقال پیام: شامل ایمیل، پیام رسان های فوری مانند تلگرام و برقرارکننده های صوتی و تصویری مانند ایمو و اسکایپ می شود.
* اشتراک گذاری: شامل سرویسهای میزبانی فایل، متن، صوت، عکس( اینستاگرام)، ویدیو (یوتیوپ و آپارات) می شود.
* آموزش و تحصیل: شامل دانشگاه های آنلاین و وبسایت های درس محور است.
* خدمات شهروندی بین مردم و حاکمیت: اعم از دولت الکترونیک، امور قضایی، ثبت درخواست ها مجوزها و ... است.
* کسب و کار: تجارت الکترونیک اعم از خرید و فروش کالا، تراکنش های مالی، مبادله بورس و اوراق بهادار و .... است.
* شبکه های اجتماعی و پیام رسان: شبکه های اجتماعی رایانه مانند فیس بوک و کلوب، شبکه های اجتماعی موبایلی مانند تانگو و .... از جمله شبکه های اجتماعی به شمار می روند.
* تفریح و سرگرمی: شامل انواع بازی های رایانه ای، گیم ها، ورزشهای فکری و ....است.
ادامه دارد...
پی نوشت:
1. استانداردهای اینترنت چارچوبی را مشخص می کنند، که به نام «مجموعه پروتکل اینترنت» شناخته می شود. این بسته یک مدل معماری است که با لایه بندیای که انجام می دهد باعث ایجاد این ارتباط می شود؛ برای مثال یکی از این لایهها، پروتکل آدرس دهی اینترنت (IP) است که این قابلیت را به رایانه ها می دهد که یکدیگر را شناسایی کنند و مکان یکدیگر را بیابند و به هم متصل شوند.
منبع:
محمد حسین سیاح طاهری و دیگران؛ (1395)، حقیقت مجازی، انتشارات مرکز ملی فضای مجازی
* زیرساخت: منظو از این عنوان، وسایل فیزیکی است که امکان اتصال و دسترسی به فضای مجازی را فراهم می کند که شامل روش اتصال به اینترنت اعم از استفاده از خطوط تلفن (Dial-up)، وای فای (Wi-Fi)، ماهواره و فناوری تلفن همراه 3Gو غیره، همچنین دستگاه اتصال به اینترنت اعم از تلفن همراه، تبلت، رایانه و .... می شود.
* خدمات: منظور نرم افزارهایی است که روی زیرساخت فضای مجازی ارایه می شوند و شرایط برقراری ارتباط اینترنتی را برقرار می کنند.
* محتوا: منظور نوع و میزان داده ها ( Data) و اطلاعاتی است که از طریق نرم افزارهای فضای مجازی منتقل می شوند که می تواند در قالب متن، صوت، تصویر، ویدیو یا فایل کاربردی باشد. و به لحاظ موضوعی هم شامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، آموزشی، سرگرمی و ... می شود. از این سه مورد که در بالا به آن اشاره شد، آن چیزی که اهمیت و کاربرد بیشتری دارد، خدمات فضای مجازی است؛ فضای مجازی آنقدر از لحاظ محتوایی خدمات متنوعی دارد، که به سختی می توان از آن دسته بندیای ارائه داد، اما خدمات موجود را می توان در دسته بندی های استقرایی زیر خلاصه کرد:
* خدمات پایه: شامل موتورهای جست و جو است.
* انتقال پیام: شامل ایمیل، پیام رسان های فوری مانند تلگرام و برقرارکننده های صوتی و تصویری مانند ایمو و اسکایپ می شود.
* اشتراک گذاری: شامل سرویسهای میزبانی فایل، متن، صوت، عکس( اینستاگرام)، ویدیو (یوتیوپ و آپارات) می شود.
* آموزش و تحصیل: شامل دانشگاه های آنلاین و وبسایت های درس محور است.
* خدمات شهروندی بین مردم و حاکمیت: اعم از دولت الکترونیک، امور قضایی، ثبت درخواست ها مجوزها و ... است.
* کسب و کار: تجارت الکترونیک اعم از خرید و فروش کالا، تراکنش های مالی، مبادله بورس و اوراق بهادار و .... است.
* شبکه های اجتماعی و پیام رسان: شبکه های اجتماعی رایانه مانند فیس بوک و کلوب، شبکه های اجتماعی موبایلی مانند تانگو و .... از جمله شبکه های اجتماعی به شمار می روند.
* تفریح و سرگرمی: شامل انواع بازی های رایانه ای، گیم ها، ورزشهای فکری و ....است.
ادامه دارد...
پی نوشت:
1. استانداردهای اینترنت چارچوبی را مشخص می کنند، که به نام «مجموعه پروتکل اینترنت» شناخته می شود. این بسته یک مدل معماری است که با لایه بندیای که انجام می دهد باعث ایجاد این ارتباط می شود؛ برای مثال یکی از این لایهها، پروتکل آدرس دهی اینترنت (IP) است که این قابلیت را به رایانه ها می دهد که یکدیگر را شناسایی کنند و مکان یکدیگر را بیابند و به هم متصل شوند.
منبع:
محمد حسین سیاح طاهری و دیگران؛ (1395)، حقیقت مجازی، انتشارات مرکز ملی فضای مجازی
نظرات شما عزیزان: