روش تدریس یکی از مهمترین جنبههای مربوط به آموزش و یادگیری است. اهمیت روش تدریس معلم یا استاد در آن است که تعیینکنندۀ فعالیتها، ابزارها و زمانبندی مورد نیاز برای آموزش یک مبحث است. انتخاب روشهای مناسب برای تدریس برای هر پایه و هر درس، تأثیر فوقالعادهای بر روی کیفیت تدریس معلم و میزان یادگیری دانشآموزان دارد.
در این مقاله در مورد انواع روش تدریس صحبت خواهیم کرد. در صورتی که به عنوان معلم خصوصی یا معلم رسمی یا حق التدریس آموزش و پرورش فعالیت میکنید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد تا با انواع روش تدریس، مزایا و محدودیتهای هر یک از آنها آشنا شوید.
روش تدریس چیست؟
قبل از بررسی دستهبندیهای مختلف روش تدریس و مزایا و شیوههای استفاده از این روشها، ابتدا باید با تعریف دقیق روش تدریس آشنا شویم.
روش تدریس در واقع مجموعهای از اصول، فعالیتهای آموزشی و روشهای مدیریتی است که معلم برای دستیابی به اهداف یاددهی-یادگیری در کلاس درس خود به کار میگیرد
این تدابیر، اصول و راهبردها، بر اساس مقطع و پایۀ تحصیلی، ماهیت و موضوع درس، شرایط مختلف فرهنگی و اجتماعی، امکانات مدرسه، جمعیت کلاس، باورهای معلم و دانشآموزان و بسیاری موارد دیگر تعیین میشوند.
برای مثال، دانشآموزان پایۀ اول ابتدایی دارای ویژگیهای شناختی، عاطفی، زبانی و فیزیکی خاص خود هستند. بنابراین روش تدریس کلاس اول ابتدایی باید کاملا متفاوت از روش تدریس سایر مقاطع و پایهها در نظر گرفته شود. معلمان این پایه نیز لازم است که روحیاتی خاص و متفاوت با سایر معلمان داشته باشند.
آشنایی با انواع روش تدریس یا انواع آموزش
همان طور که در مقدمۀ مقاله نیز اشاره شد، یکی از مهمترین موضوعات مربوط به تدریس، انتخاب روش تدریس یا روش آموزش مناسب است.
انتخاب روش تدریس، به عنوان بخشی از مراحل نوشتن طرح درس. شامل انتخاب فعالیتها، ابزارها و وسایل کمک آموزشی، زمان مورد نیاز برای اجرای هر فعالیت و غیره است.
بر اساس پیشنهاد دکتر حسن شعبانی در کتاب مهارتهای آموزشی و پرورشی، روشهای تدریس را میتوان به چهار دستۀ کلی تقسیم کرد، که عبارتند از:
- روش های تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم
- روش های تدریس مبتنی بر تعامل
- روش های تدریس مسأله محور
- روش های تدریس انفرادی
در ادامۀ این بخش، به بررسی این چهار دسته و روشهای تدریسی که در این دستهها قرار میگیرند، میپردازیم. همچنین نحوۀ اجرا، مزایا و محدودیتهای هر روش را نیز تا حد امکان بیان میکنیم.
1. روشهای تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم
روشهای تدریس مبتنی بر انتقال مستقیم یکی از روشهای سنتی در فرآیند یاددهی و یادگیری هستند. در این دسته، میتوان سه روش آموزش مهم را در نظر گرفت، که در ادامه به بررسی ویژگیها، مزایا و محدودیتهای هر روش میپردازیم.
1-1 روش تدریس یادسپاری
روش یادسپاری یکی از روش هاي آموزشی بسیار قدیمی است. در این روش، به خاطر سپردن مطالب، تکرار آنها توسط دانشآموزان و پرورش قدرت ذهن و حافظه، هدف اصلی تدریس است. معلم مفاهیم را به صورت شفاهی یا کتبی ارائه میکند و تکرار و حفظ کردن این مطالب بر عهدۀ دانشآموزان است.
روش تدریس یادسپاری، به خصوص در درسهایی مانند زبان، تاریخ و ادبیات قابل استفاده است. همچنین باعث تقویت و فعال نگه داشتن حافظه میشود. به صورت فردی و گروهی نیز قابل اجرا است. بنابراین در کلاسهای خصوصی نیز میتوانید از این روش استفاده کنید.
از محدودیتهای روش یادسپاری، این است که قدرت تفکر، تجزیه و تحلیل و خلاقیت دانشآموز را تقویت نمیکند. پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه در دانشآموزان، در این روش است. روابط معلم و شاگرد بسیار رسمی و بر اساس احترام و ترس بنا میشود.
نظرات شما عزیزان: