ورزش از دیدگاه قرآن و احادیث و جایگاه فعلی آن درجوامع اسلامی

ورزش یکی از مفید ترین و سالم ترین سرگرمی هایی است که می تواند اوقات فراغت جوانان را پرکند ، فواید آن عبارتند از :

1ـ ورزش ، کسالت و تنبلی را از انسان زدوده و به وی نشاط و شادابی بخشیده ، او را برای انجام کارها و وظایف فردی و اجتماعی آماده نموده و اخلاقش را بهبود می بخشد .

2ـ ورزش ، روحیّۀ شجاعت ، از خود گذشتگی ، مبارزه با ظلم و ظالم و دفاع از خطر را در آن تقویت نموده ، ارادۀ وی را قوی می سازد .

3ـ ورزش ، توان رزمی انسان را افزایش می دهد . بالا بودن توان جسمانی نیروهای نظامی و رزمی ، تنها در زمان های گذشته که جنگ ها با سلاح های سرد صورت می گرفت ، مورد توجّه نبوده ، بلکه امروزه نیز حائز اهمّیّت فراوان است و تمرینات بدني قسمت عمده ای از آموزش نظامیان و به ویژه کماندوها و نیروهای ویژه را تشکیل می دهد .

4- اهمّیّت سـلامتی و توان منـدی جسمـانی بر کسـی پوشیـده نیست . پیـامبر گرامی اسلام (ص) دربارۀ حقّ بدن بر انسان می فرماید : اِنَّ لِرَبِّکَ عَلَیکَ حَقّاً ، وَ اِنَّ لِجَسَدَکَ عَلَیکَ حَقّاً وَ لِاَهلِکَ عَلَیکَ حَقّاً ؛ پروردگارت بر تو حقّی دارد ، و بدنت بر تو حقّی دارد ، و خانواده ات [ نیز ] بر تو حقّی دارد .

آن چـه در این حدیث ارزنده قابل توجّه است ، این است که پیامبر بزرگوار اسلام ، تا بدان پایه برای جسم و بدن ارزش و اهمّیّت قایل است کـه حقّ بـدن را در ردیف حقّ پروردگار [ آن هـم بلا فاصله بعد از آن] و در کنـار حـقّ خـانواده [ و حتّی قبل از آن ] ذکر می فرماید : زمانی انسان می تواند حقّ پروردگار و خانواده خویش را به بهترین نحـوی ادا کند ، که از بدنی سالم و نیرومند برخوردار باشد .

ورزش ، کمک شایانی به ایجاد و تقویت سلامتی جسمانی و روانی می کند ، و افرادی که با روش صحیح ورزش می کنند و یا دارای کار های با تحّرک می باشند ، سالم تر بوده وعمرشان از افرادی که کارهای بدون تحّرک دارند بیشتر است .

در کتاب زن و ورزش نیز دربارة فواید ورزش چنین آمده است :

" بدن انسان برخلاف ماشین یا هر وسیلۀ دیگر که بر اثر کار و فعّالیّت مستهلک می گردد ، با کار جان گرفته و توانایی بیشتری کسب می نماید . در زمان های گذشته ، حرکت وتمرین های بدنی ، بخشی ازکار روزانۀ فرد به شمارمی رفت ، امّا امروزه بر اثر پیشرفت تکنولوژی و ماشین ، باید بیشـتر از گذشـته در جستجوی حرکـت بوده و هر فرد بایسـتی آن را در برنامـۀ روزانۀ خود بگنجاند . . . . "

به طور کلی نقش ورزش در سلامتی انسان آنقدر زیاد است که امروزه بسیاری از بیماری ها را با ورزش مداوا می کنند ، که به این شیوۀ مداوا " ورزش درمانی " گفته می شود .

ورزش ، توان انسان را برای انجام کارهای روزمرّۀ شخصی و اجتماعی بالا می برد ، حتّی عباداتی از قبیل نماز ، روزه ، حج و جهاد نیز با بدنی سالم و نیرومند ، بهتر ، بیش تر و راحت تر جامۀ عمل به خود می پوشند .

دیدگاه اندیشمندان اسلامی دربارۀ ورزش بدین گونه است :

1 ـ ابن سینا : ورزش ، حرکتی است تابع اراده .

در ورزش ، تنفّس بلند و بزرگ و پی در پی می آید [ مراد ، تنفّس عمیق و شدّت تنفّس در اثر بالا رفتن اکسیژن مصرفی است ] . هر کس بتواند با اسلوب صحیح و متناسب با اعتدال مزاجش و در وقت و هنگام مناسب ورزش کند ، از چاره جویی [ پیش گیری ] و مداوای بیماری های مزاجی که در دنبالة آن می آید ، بی نیاز می گردد . این بهره برداری از ورزش هنگامی میسّر است که دستورات دیگر بهداشتی را به کلّی مراعات کند .

آن چه که امروزه در دنیای غرب تحت عنوان تربیت بدنی و ورزش ، و آثار مفید آن بر روی بدن مورد توجّه است ، شـالوده اش از او [ ابن سینا ] است . او در کتاب گران بهایش ، قانون در طب ـ که در عالم طب معروف است و مسایل پزشکی در آن مطرح گردیده و اطبّای بعد از او با الهام از این کتاب به امور طبابت پرداختند ، بار ها در کشور های خارجی تجدید چاپ گردیده ـ فصلی را به پرورش بدن و ورزش و آثار آن اختصاص داده است و نظریّه هایی را ارایه نموده است که در قسمت اعظم آن در باب تربیت بدنی و ورزش ، امروزه نیز مورد قبول می باشد .

2 ـ خواجه نصیرالدّین طوسی: در فراگیری [ ممارست و تجربه حاصل کردن ] هر فنّی ، ریاضت ( ورزش و بازی ) که تحریک حرارت غریزی و حفظ صحّت و نفی کسالت و بلادت [ کند فهمی ] و حدّت ذکا [ شدّت هوشیاری و سرعت انتقال و سرعت فهم ] و بعث نشاط [ برانگیخته شدن سرور و بشّاشیّت جسمی و روانی ] می باشد ، لازم است که به عادت گیرند .

3 ـ شجاع ( نویسندة کتاب انیس النّاس ) : بر پدر است تا رضاع ( شیر خوارگی ) طفل تمام شد به تأدیب و ریاضت او مشغول گردد و موارد ذیل را به او بیاموزد :

الف ) فرایض و سنن و قرآنش بیاموزند ؛

پ ) معلّم سلاح ورزی و سواری ملازمش سازد ؛

ث ) خطّ و شنا کردن بیاموزد .[1]

در قرآن ، آیاتی وجود دارد که به گونه ای بر اهمّیّت ورزش و نیرومند سازی جسم در کنار تقویت روح و بُعد علمی دلالت دارد . از جمله مواردی که نیرومندی جسمانی به عنوان یک مزیّت و امتیاز در قرآن ذکر شده ، داستان طالوت و قوم بنی اسراییل است . قوم یهود که در زیر سلطة فرعونیان ، ضعیف و ناتوان شده بودند ، بر اثر رهبری های خردمندانة حضرت موسی ( ع ) از آن وضع اسف انگیز نجات یافته و به قدرت و عظمت رسیدند ، ولی پس از مدّتی دچار غرور شده و دست به قانون شکنی زدند ، و به همـین جهت سرانجام از قوم « جالوت » که در سـاحل دریای روم ، بین فلسطین و مصر می زیستند ، شکست خورده و 440 نفر از شاه زادگانشان نیز به اسارت جالوتیان درآمدند .

این وضع ، چندین سال ادامه داشت ، تا آن که خداوند پیامبری به نام « اشموئیل » را برای نجات و ارشاد آنها بر انگیخت . بنی اسراییل گرد او اجتماع نموده و از او خواستند رهبر و اميري براي آنها انتخاب كند ، تا همگي تحت فرمان و هدایت او ، با دشمن نبرد کنند و عزّت از دست رفتة خویش را باز یابند .

اشموئیل به درگاه خداوند روی آورده و خواستة قوم خود را به پیشگاه حضرت احدیّت عرضه داشت ، به او وحی شد که طالوت را به پادشاهی ایشان برگزیدم .

نظرات شما عزیزان: