کد قالب کانون تفسیر آیه به آیه قرآن کریم

تبادل لینک هوشمند

برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان کانون فرهنگی وهنری کریم اهل بیت شهر سلامی و آدرس kanoonemamhassan24.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.






نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

خبرنامه وب سایت:





آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 142
بازدید دیروز : 577
بازدید هفته : 719
بازدید ماه : 977
بازدید کل : 27732
تعداد مطالب : 2939
تعداد نظرات : 0
تعداد آنلاین : 1

نویسنده : مهدی احمدی واکبر احمدی
تاریخ : چهار شنبه 6 ارديبهشت 1402

 
بِسْمِ اللَّه الْرَّحْمَنِ الْرَّحِيمِ
 

ترجمه

به نام خداوند بخشنده ى مهربان
 

نکته ها

 
در میان اقوام و ملل مختلف، رسم است كه كارهاى مهم و با ارزش را به نام بزرگى از بزرگان خویش كه مورد احترام و علاقه ى آنهاست، شروع مى كنند تا آن كار میمون و مبارك گردد و به انجام رسد. البتّه آنان بر اساس اعتقادات صحیح یا فاسد خویش عمل مى كنند. گاهى به نام بت ها وطاغوت ها وگاهى با نام خدا و به دست اولیاى خدا، كار را شروع مى كنند. چنانكه در جنگ خندق، اوّلین كلنگ را رسول خداصلى الله علیه وآله بر زمین زد.(7)
«بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم» سر آغاز كتاب الهى است. «بسم اللَّه» نه تنها در ابتداى قرآن، بلكه در آغاز تمام كتاب هاى آسمانى بوده است. در سر لوحه ى كار و عمل همه ى انبیا «بسم اللَّه» قرار داشت. وقتى كشتى حضرت نوح در میان امواج طوفان به راه افتاد، نوح علیه السلام به یاران خود گفت: سوار شوید كه «بسم اللَّه مجراها و مرساها»(8) یعنى حركت و توقّف این كشتى با نام خداست. حضرت سلیمان علیه السلام نیز وقتى ملكه سبا را به ایمان فراخواند، دعوتنامه خود را با جمله ى «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم»(9) آغاز نمود.
حضرت على علیه السلام فرمود: «بسم اللَّه»، مایه بركت كارها و ترك آن موجب نافرجامى است. همچنین آن حضرت به شخصى كه جمله ى «بسم اللَّه» را مى نوشت، فرمود: «جَوِّدها» آنرا نیكو بنویس.(10)
بر زبان آوردن «بسم اللَّه» در شروع هر كارى سفارش شده است؛ در خوردن و خوابیدن ونوشتن، سوارشدن بر مركب ومسافرت وبسیارى كارهاى دیگر. حتّى اگر حیوانى بدون نام خدا ذبح شود، مصرف گوشت آن حرام است و این رمز آن است كه خوراك انسان هاى هدف دار و موحّد نیز باید جهت الهى داشته باشد.
در حدیث مى خوانیم: «بسم اللَّه» را فراموش نكن، حتّى در نوشتن یك بیت شعر. و روایاتى در پاداش كسى كه اوّلین بار «بسم اللَّه» را به كودك یاد بدهد، وارد شده است.(11)
سؤال: چرا در شروع هر كارى «بسم اللَّه» سفارش شده است؟
پاسخ: «بسم اللَّه» آرم ونشانه ى مسلمانى است وباید همه كارهاى او رنگ الهى داشته باشد. همان گونه كه محصولات و كالاهاى ساخت یك كارخانه، آرم و علامت آن كارخانه را دارد؛ خواه به صورت جزیى باشد یا كلّى. مثلاً یك كارخانه چینى سازى، علامت خود را روى تمام ظروف مى زند، خواه ظرف هاى بزرگ باشد یا ظرف هاى كوچك. یا اینكه پرچم هر كشورى هم بر فراز ادارات و مدارس و پادگان هاى آن كشور است و هم بر فراز كشتى هاى آن كشور در دریاها، و هم بر روى میز ادارى كارمندان.
سؤال: آیا «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم» آیه اى مستقل است؟
پاسخ: به اعتقاد اهل بیت رسول اللّه علیهم السلام كه صد سال سابقه بر سایر رهبران فقهى مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسیده و در قرآن نیز عصمت و پاكى آنها به صراحت بیان شده است، آیه «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم» آیه اى مستقل و جزء قرآن است. فخر رازى در تفسیر خویش شانزده دلیل آورده كه «بسم اللَّه» جزء سوره است. آلوسى نیز همین اعتقاد را دارد. در مسند احمد نیز «بسم اللَّه» جزء سوره شمرده شده است.(12) برخى از افراد كه بسم اللَّه را جزء سوره ندانسته و یا در نماز آن را ترك كرده اند، مورد اعتراض واقع شده اند. در مستدرك حاكم آمده است: روزى معاویه در نماز «بسم اللَّه» نگفت، مردم به او اعتراض كردند كه «أسرقت أم نَیستَ»، آیه را دزدیدى یا فراموش كردى؟!(13)
امامان معصوم علیهم السلام اصرار داشتند كه در نماز، بسم اللَّه را بلند بگویند. امام باقرعلیه السلام در مورد كسانى كه «بسم اللَّه» را در نماز نمى خواندند و یا جزء سوره نمى شمردند، مى فرمود: «سَرقوا اكرم آیة»(14) بهترین آیه قرآن را به سرقت بردند. در سنن بیهقى در ضمن حدیثى آمده است: چرا بعضى «بسم اللَّه» را جزء سوره قرار نداده اند!(15)
شهید مطهّرى قدس سره در تفسیر سوره حمد، ابن عباس، عاصم، كسایى، ابن عمر، ابن زبیر، عطاء، ابن طاووس، فخررازى وسیوطى را از جمله كسانى معرّفى مى كند كه بسم اللَّه را جزء سوره مى دانستند.
در تفسیر قرطبى از امام صادق علیه السلام نقل شده است: «بسم اللَّه» تاج سوره هاست. تنها در آغاز سوره برائت (سوره توبه) «بسم اللَّه» نیامده و این به فرموده حضرت على علیه السلام به خاطر آن است كه «بسم اللَّه» كلمه امان و رحمت است، واعلام برائت از كفّار و مشركان، با اظهار محبّت ورحمت سازگار نیست.(16)
سیماى «بسم اللّه»
1. «بسم اللَّه» نشانگر رنگ وصبغه ى الهى وبیانگر جهت گیرى توحیدى ماست.(17)
2. «بسم اللَّه» رمز توحید است وذكر نام دیگران به جاى آن رمز كفر، و قرین كردن نام خدا بانام دیگران، نشانه ى شرك. نه در كنار نام خدا، نام دیگرى را ببریم ونه به جاى نام او.(18)
 3. «بسم اللَّه» رمز بقا ودوام است. زیرا هرچه رنگ خدایى نداشته باشد، فانى است.(19)
 4. «بسم اللَّه» رمز عشق به خدا وتوكّل به اوست. به كسى كه رحمان و رحیم است عشق مى ورزیم و كارمان را با توكّل به او آغاز مى كنیم، كه بردن نام او سبب جلب رحمت است.
 5. «بسم اللَّه» رمز خروج از تكبّر و اظهار عجز به درگاه الهى است.
 6. «بسم اللَّه» گام اوّل در مسیر بندگى و عبودیّت است.
 7. «بسم اللَّه» مایه فرار شیطان است. كسى كه خدا را همراه داشت، شیطان در او مؤثّر نمى افتد.
 8. «بسم اللَّه» عامل قداست یافتن كارها و بیمه كردن آنهاست.
 9. «بسم اللَّه» ذكر خداست، یعنى خدایا! من تو را فراموش نكرده ام.
 10. «بسم اللَّه» بیانگر انگیزه ماست، یعنى خدایا هدفم تو هستى نه مردم، نه طاغوت ها ونه جلوه ها و نه هوس ها.
 11. امام رضاعلیه السلام فرمود: «بسم اللَّه» به اسم اعظم الهى، از سیاهى چشم به سفیدى آن نزدیك تر است.(20)
7) بحار، ج 20 ص 218.
8) هود، 41.
9) نمل، 30.
10) كنزالعمّال، ح 29558.
11) تفسیربرهان، ج 1، ص 43.
12) مسند احمد، ج 3، ص 177 و ج 4، ص 85.
13) مستدرك، ج 3، ص 233.
14) بحار، ج 85، ص 20.
15) سنن بیهقى، ج 2، ص 50.
16) تفسیر مجمع البیان و فخررازى.
17) امام رضاعلیه السلام مى فرماید: بسم اللَّه یعنى نشان بندگى خدا را بر خود مى نهم. تفسیر نورالثقلین.
18) نه فقط ذات او، بلكه نام او نیز از هر شریكى منزّه است؛ «سبّح اسم ربّك الاعلى» حتّى شروع كردن كار به نام خدا و محمدصلى الله علیه وآله ممنوع است. اثبات الهداة، ج 7، ص 482.
19) كلّ شى ء هالك الاّ وجهه» قصص، 88.
20) تفسیر راهنما.
 

پيام ها

 
1- «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم» در آغاز سوره، رمز آن است كه مطالب سوره، از مبدأ حقّ و مظهر رحمت نازل شده است.
 2- «بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم» در آغاز كتاب آسمانى، یعنى هدایت تنها با استعانت از او محقّق مى شود.(21)
 3- «بسم اللَّه» كلامى كه سخن خداوند با مردم و سخن مردم با خدا، با آن شروع مى شود.
 4- رحمت الهى همچون ذات او ابدى و همیشگى است. «اللَّه الرّحمن الرّحیم»
 5 - بیان رحمت الهى در قالب هاى گوناگون، نشانه ى اصرار بر رحمت است. (هم قالب «رحمن»، هم قالب «رحیم») «الرّحمن الرّحیم»
 6- شاید آوردن كلمه رحمان و رحیم در آغاز كتاب، نشانه این باشد كه قرآن جلوه اى از رحمت الهى است، همان گونه كه اصل آفرینش و بعثت جلوه لطف ورحمت اوست. «الرّحمن الرّحیم»
21) شاید معناى اینكه مى گویند: تمام قرآن در سوره حمد، و تمام سوره حمد در بسم اللَّه، و تمام بسم اللَّه در حرف (باء) خلاصه مى شود، این باشد كه آفرینش هستى و هدایت آن، همه با استمداد از اوست. چنانكه رسالت پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله نیز با نام او آغاز گردید. «اقرأ باسم ربّك»
 

توضيحات

 
 سیماى سوره حمد
 سوره ى حمد كه نام دیگرش «فاتحة الكتاب» است، هفت آیه دارد(1) وتنها سوره اى است كه بر هر مسلمانى واجب است روزانه ده بار آن را در نمازهاى شبانه روزى بخواند و در صورت ترك عمدى نماز او باطل است. «لاصلاة الاّ بفاتحة الكتاب»(2)
 بنا به روایت جابربن عبداللّه انصارى از رسول اكرم صلى الله علیه وآله: این سوره بهترین سوره هاى قرآن است. و به نقل ابن عباس؛ سوره ى حمد اساس قرآن است. در حدیث نیز آمده است: اگر هفتاد مرتبه این سوره را بر مرده خواندید و زنده شد، تعجّب نكنید.(3)
 از نامگذارى این سوره به «فاتحة الكتاب» توسط پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله،(4) معلوم مى شود كه تمام آیات قرآن در زمان رسول خداصلى الله علیه وآله جمع آورى شده و به صورت كتاب در آمده است و به امر ایشان این سوره در آغاز و شروع كتاب (قرآن) قرار گرفته است.
 همچنین در حدیث ثقلین مى خوانیم كه پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: «انّى تارك فیكم الثقلَین كتاب اللَّه و عترتى»(5) من دو چیز گرانبها در میان شما مى گذارم، كتاب خدا و خاندانم. از این حدیث نیز معلوم مى شود كه آیات الهى در زمان پیامبرصلى الله علیه وآله به صورت «كتاب اللّه» جمع آورى شده و به همین نام در میان مسلمانان معروف و مشهور بوده است.
 آیات سوره ى مباركه فاتحه، اشاراتى در باره ى خداوند و صفات او، مسأله معاد، شناخت و درخواست رهروى در راه حقّ و قبول حاكمیت و ربوبیّت خداوند دارد. همچنین به ادامه ى راه اولیاى خدا، ابراز علاقه واز گمراهان و غضب شدگان اعلام بیزارى و انزجار شده است.
 سوره ى حمد - همانند خود قرآن - مایه ى شفاست، هم شفاى دردهاى جسمانى و هم شفاى بیمارى هاى روحى.(6)
درسهاى تربیتى سوره ى حمد
قبل از تفسسیر سوره حمد سیمایى از درسهاى این سوره را ترسیم نموده و در صفحات بعد به شرح آن مى پردازیم؛
 1- انسان در تلاوت سوره ى حمد با «بسم اللَّه» از غیر خدا قطع امید مى كند.
 2- با «ربّ العالمین» و «مالك یوم الدین» احساس مى كند كه مربوب و مملوك است و خودخواهى و غرور را كنار مى گذارد.
 3- با كلمه «عالمین» میان خود و تمام هستى ارتباط برقرار مى كند.
 4- با «الرّحمن الرّحیم» خود را در سایه لطف او مى داند.
 5 - با «مالك یوم الدین» غفلتش از آینده زدوده مى شود.
 6- با گفتن «ایّاك نعبد» ریا و شهرت طلبى را زایل مى كند.
 7- با «ایّاك نستعین» از ابرقدرت ها نمى هراسد.
 8 - از «انعمت» مى فهمد كه نعمت ها به دست اوست.
 9- با «اهدنا» رهسپارى در راه حقّ و طریق مستقیم را درخواست مى كند.
 10- در «صراط الّذین انعمت علیهم» همبستگى خود را با پیروان حقّ اعلام مى كند.
 11- با «غیر المغضوب علیهم» و «لا الضّالّین» بیزارى و برائت از باطل و اهل باطل را ابراز مى دارد.
1) عدد هفت، عدد آسمان ها، ایّام هفته، طواف، سعى بین صفا ومروه و پرتاب سنگ به شیطان نیز مى باشد.
2) مستدرك، ج 4، ح 4365.
3) بحار، ج 92، ص 257.
4) عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 27.
5) بحار، ج 2، ص 100.
6) علاّمه امینى قدس سره در تفسیر فاتحة الكتاب، روایات زیادى را در این زمینه نقل نموده است.

نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





موضوعات مرتبط: تفسیر قرآن
برچسب‌ها: قرآن شناسی