تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
مَثَل یاران رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله و سلّم
قرآن کریم می فرماید: (مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ اشِدَّا عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَا بَیْنَهُمْ تَرَلهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِم مِّنْ اثَرِ السُّجُودِ ذَالِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَهِ وَمَثَلُهُمْ فِی الاِْنجِیلِ کَزَرْعٍ اخْرَجَ شَطَْهُ فََازَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَی عَلَی سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّلِحَتِ مِنْهُمْ مَّغْفِرَهً وَاجْرًا عَظِیمَا). «محمّد صلی اللّه علیه و آله و سلّم فرستاده خداست و کسانی که با او هستند، در برابر کفّار سر سخت و شدید، و در میان خود مهربانند؛ پیوسته آنان را در حال رکوع و سجود می بینی، در حالی که همواره فضل خدا و رضای او را می طلبند؛ نشانه آنان در صورتشان از اثر سجده نمایان است، این توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است، همانند زراعتی که جوانه های خود را خارج ساخته، سپس به تقویت آن پرداخته، تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است، و به قدری نموّ و رشد کرده که زارعان را به شگفتی وامی دارد! این برای آن است که کافران را به خشم آورد، (ولی) خداوند کسانی از آنها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است».[1]
حق بود کافی و هم بر وی گواه
که محمّد شد فرستاده إله
وانکسانکه با ویند از مؤ منین
سخت بر کفّار و بس پر قهر و کین
بینی ای بیننده ایشان را مدام
راکع و ساجد به هر حال و مقام
از خدا جویند فضلی بر مزید
همچنین خوشنودی او با امید
هست ایشان را علامت در وجوه
از نشان سجده حق با شکوه
قصد از این سیما بود نور شهود
که بتابد از رخ اهل سجود
وان ببینند اهل عرفان و یقین
نی کسی کاورا نباشد نور دین
باشد این وصف از نشان مؤمنان
گشته در تورات و انجیل آن بیان
یعنی ایشان را ستوده در کتاب
زین صفت ربّ العباد اندر ثواب
همچو دانه کاشته کاندر نخست
شاخه ها آرد برون باریک و سست
پس قوی گرداند آن را پس شود
او سطبر و سخت و بر ساق ایستد
آن چنان گردد تناور که عجب
زو کنند اهل زراعت در طلب
این مثال احمد است و مؤمنان
که شدند ایشان به تدریج آن چنان
بعدضعف اعنی قوی گشتند و سخت
همچو بعد از رستن و ماندن درخت
گفت این تشبیه بهر اهل دین
تا شود کفّار زایشان خشمگین
وعده کرد آن مؤمنان را کردگار
که بود کردارشان نیک از عیار
در جهان و در جنان پر نعیم
هستشان آمرزش و اجر عظیم.[2]
وجه تشبیه
خداوند متعال در این آیه که آخرین آیه «سوره فتح» است، اصحاب خاصّ پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلّم را از لسان تورات به «پنج صفت» ممتاز توصیف نموده، سپس به نقل از انجیل آنان را به «زراعتی» تشبیه کرده است که جوانه های خود را خارج ساخته، آنگاه به تقویت آن پرداخته، تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است، و به قدری رشد و نموّ کرده و پربرکت شده که زارعان را به شگفتی وا می دارد.
وجه تشبیه «نموّ سریع و نیرومند شدن چشمگیر» است؛ یعنی همراهان پیامبر صلی اللّه علیه و آله و سلّم و پیروان راستین خط آن حضرت که در آغاز بعثت بسیار اندک و ضعیف بودند، طولی نکشید که روز به روز بر تعداد و نیروی آنها اضافه شد، به گونه ای که شوکت و بزرگی آنان اعجاب آور گردید.[3]
آن پنج صفت که از تورات نقل شده به ترتیب عبارتند از:
1 (اشِدَّا عَلَی الْکُفَّارِ)؛ «آنان در برابر کافران (و دشمنان اسلام)، سرسخت و محکم هستند».
2 (رُحَمَا بَیْنَهُمْ)؛ «در بین خود رحیم و مهربانند». «آری، آنها کانونی از عواطف و محبّت نسبت به برادران و دوستان و همکیشانند و آتشی سخت و سوزان و سدّی محکم و پولادین در مقابل دشمنان. در حقیقت عواطف آنها در این «مهر» و «قهر» خلاصه می شود».[4]
3 (رُکَّعًا سُجَّدًا)؛ «پیوسته آنان را در حال رکوع و سجود می بینی (و به عبادت خدا مشغولند)».
4 (یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَا نًا)؛ «آنان همواره فضل خدا و رضای او را می طلبند»؛ «یعنی نیّت آنها پاک و خالص برای خداست. نه برای تظاهر و ریا قدم بر می دارند و نه انتظار پاداش از خلق خدا دارند، بلکه چشمشان تنها به رضا و فضل او دوخته شده و انگیزه حرکت آنها در تمام زندگی همین است و بس».[5]
5 (سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِم مِّنْ اثَرِ السُّجُودِ)؛ «نشانه آنان در صورتشان از اثر سجده نمایان است».«سیما» در اصل به معنای علامت و هیات است، خواه این علامت در صورت باشد یا در جای دیگر بدن، هر چند در استعمالات روزمرّه فارسی به نشانه های صورت و وضع ظاهری چهره گفته می شود. به تعبیری دیگر «قیافه» آنها به خوبی نشان می دهد که آنها انسان هایی خاضع در برابر خداوند و حق و قانون و عدالتند، نه تنها در صورت آنها که در تمام وجود و زندگی آنان این علامت منعکس است.[6] جالب این که در توصیف دوّم که در انجیل آمده، نیز پنج وصف عمده برای مؤمنان و یاران محمّدصلی اللّه علیه و آله و سلّم ذکر شده است:
1 «جوانه زدن»: (کَزَرْعٍ اخْرَجَ شَطَْهُ)؛ «مانند زراعتی که جوانه های خود را خارج ساخته».
2 «کمک کردن برای پرورش»: (فََازَرَهُ)؛ «سپس به تقویت آن پرداخته».
3 «محکم شدن»: (فَاسْتَغْلَظَ)؛ «محکم شده».
4 «بر پای خود ایستادن»: (فَاسْتَوَی عَلَی سُوقِهِ)؛ «بر پای خود ایستاده است».
5 «رشد و نمو چشمگیر و اعجاب انگیز داشتن»: (یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ)؛ «به قدری نمو و رشد (سریع) کرده که حتی زارعان (و کشاورزانی که پیوسته با این مسائل سروکار دارند) در شگفتی فرو می روند». «در حقیقت اوصافی که در تورات برای آنها ذکر شده، صفاتی است که ابعاد وجود آنها را از نظر عواطف و اهداف و اعمال و صورت ظاهر بیان می کند و امّا اوصافی که در انجیل آمده، بیانگر حرکت و نموّ و رشد آنها در جنبه های مختلف است (دقّت کنید). آری، آنها انسان هایی هستند با صفات والا، که آنی از «حرکت» باز نمی ایستند، همواره جوانه می زنند و جوانه ها پرورش می یابد و بارور می شود. همواره اسلام را با گفتار و اعمال خود در جهان نشر می دهند و روز به روز خیل تازه ای بر جامعه اسلامی می افزایند.
آری، آنها هرگز از پای نمی نشینند و دائماً روبه جلو حرکت می کنند. در عین عابد بودن، مجاهدند و در عین جهاد عابدند، ظاهری آراسته، باطنی پیراسته، عواطفی نیرومند و نیّاتی پاک دارند، دربرابر دشمنان حقّ، مظهر خشم خدایند و در برابر دوستان حقّ، نمایانگر لطف و رحمت او».[7]
«این نکته نیز قابل توجه است که جمله (وَالَّذینَ مَعَهُ)؛ «کسانی که با او هستند»، مفهومش همنشین بودن و مصاحبت جسمانی با رسول خداصلی اللّه علیه و آله و سلّم نیست، چرا که منافقین هم دارای چنین مصاحبتی بودند، بلکه منظور از (مَعَهُ) به طور قطع همراه بودن از نظر اصول ایمان و تقواست».[8]
بنا بر این، آیه شامل کسانی می شود که در خط رسول اللّه باشند، هر چند مصاحبتی جسمانی با پیامبرصلی اللّه علیه و آله و سلّم نداشته باشند، چنانکه امام خمینی قدّس سرّه در سال 1360 به هنگام تنفیذ حکم ریاست جمهوری، مقام معظّم رهبری، حضرت آیت اللّه العظمی خامنه ای، معظم له را خدمتگذار اسلام و ملّت و طرفدار قشر مستضعف و مصداق (...اشِدَّا عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَا بَیْنَهُمْ...) توصیف کرده اند.[9]
نظرات شما عزیزان:
