نشانهها و ويژگيهاي امام
عن ابيالجارود قال: سالت ابا جعفر الباقر (ع) بم يعرف الامام؟
قال عليهالسلام بخصال: اولها نص من الله تبارك و تعالي عليه و نصبه علما للناس حتي يكون عليهم حجه، لان رسولالله (ص) نصب عليا و عرفه الناس باسمه و عينه و كذلك الائمه ينصب الاول الثاني و ان يسال فيجيب و ان يسكت عنه فيبتدي و يخبر الناس بما يكون في غد و يكلم الناس بكل لسان و لغه. [10].
«ابو جارود گفت: از حضرت امام محمد باقر عليهالسلام پرسيدم، امام چگونه و به چه نشاني شناخته ميشود؟ امام عليهالسلام فرمود:
با خصال و ويژگيهاي: نخستين آنها نص خداي تبارك و تعالي است. و خداي عز و جل امام (ع) را مانند پرچمي در ميان مردم برميافرازد تا نسبت به آنان اتمام حجت كند. همانگونه كه پيامبر خدا (ص) امام علي (ع) را به امامت مردم نصب كرد، و او را به نام و شخص به مردم شناسانيد و آن حضرت را به مقام امامت تعيين كرد. و همين گونه ائمهي اطهارعليهمالسلام- در مورد امام پس از خود- عمل ميكنند، يعني امام نخستين امام دوم را نصب و معين ميكند. ويژگي ديگر امام اينكه:
پاسخ هر پرسشي را ميگويد و هرگاه مردم- به دليل ناآگاهي از امري- از گفتار بازمانده و ساكت شدند، در اين حال امام (ع) آغاز سخن كند. و نيز مردم را از- حوادث- فرداي زندگي آنها با خبر كند، و امام با هر زبان و لغتي با مردم سخن ميگويد».
عن ابيعبدالله (ع) قال عشر خصال من صفات الامام:
العصمه و النصوص و ان يكون اعلم الناس، و اتقاهم لله و اعلمهم بكتاب الله و ان يكون صاحب الوصيه الظاهره، و يكون له المعجز و الدليل و تنام عينه و لا ينام قلبه و لايكون له فيء، و يري من خلفه كما يري من بين يديه. [11].
«امام جعفر صادق عليهالسلام فرمود، ده خصلت از صفات امام معصوم است:
1-پاكدامني و عصمت 2- نص و صراحت بر امامت 3- داناترين مردم 4- پرهيزگارترين مردم براي خدا 5- داناتر از همه به كتاب خدا 6- صاحب وصيت و سفارش آشكار 7- دارا بودن معجزه و دليل براي اثبات امامت 8- به هنگام خواب چشمان امام به خواب ميرود ولي دلش بيدار است 9- امام سايه ندارد 10- امام از پشت سر مشاهده ميكند، همانگونه كه از پيش رو ميبيند». [12].
عن سدير عن ابيعبدالله (ع) قال قلت له: جعلت فداك ما انتم؟
قال عليهالسلام: نحن خزان الله علي علم الله، نحن تراجمه وحي الله، نحن الحجه البالغه علي مادون السماء و فوق الارض. [13].
«سدير گويد كه از امام صادق (ع) پرسيدم، فدايت شوم، شما كيستيد؟ امام عليهالسلام ائمه اطهار را به سه 3 صفت ممتاز معرفي كرده و فرمود:
1- ما خزانهداران علم و دانش پروردگاريم.
2- ما مفسران و توضيحدهندگان وحي آفريدگاريم.
3- ما حجت رسا و آشكار خدا بر آفريدگان او در زير آسمان و روي زمين ميباشيم».
عن علي بن موسي الرضا (ع) قال للامام علامات:
يكون اعلم الناس و احكم الناس و اتقي الناس و احلم الناس و اشجع الناس و اسخي الناس و اعبد الناس و يلد مختونا و يكون مطهرا و يري من خلفه كما يري من بين يديه و لا يكون له ظل. [14].
«امام علي بن موسي الرضا عليهالسلام فرمود، امام داراي نشانهها و ويژگيهايي است:
امام داناترين، حكيمترين، پرهيزگارترين و بردبارترين مردم است. و از همهي مردم دليرتر، گشادهدستتر، پارساتر و خداپرستتر است. امام پاك و منزه و ختنه شده به دنيا ميآيد. امام از پشت سر ميبيند همانگونه كه از پيش رو ميبيند و امام عليهالسلام را سايهاي نباشد».
عن ابيعبدالله (ع) قال: ان الامام يعرف الذي من بعده فيوصي له. [15].
«امام صادق عليهالسلام فرمود: همانا هر امام و پيشوايي، امام و رهبر پس از خود را معرفي كرده دربارهي او- به مردم- سفارش ميكند.»
عن ابيهاشم الجعفري قال سمعت الرضا (ع) يقول:
لنا اعين لا تشبه اعين الناس و فيها نور ليس للشيطان فيها نصيب. [16].
«ابوهاشم جعفري گفت: شنيدم امام علي بن موسي الرضا عليهالسلام فرمود:
ما را چشماني است كه به چشمهاي مردم مانند نيست. [17] و در ديدگان ما نوري است كه شيطان را در آن بهره و نصيبي نيست».
عن السجاد (ع): الامام منا لا يكون الا معصوما و ليست العصمه في ظاهر الخلقه و لذلك لا يكون الا منصوصا. [18].
«حضرت امام علي بن الحسين عليهمالسلام فرمود:
امام معصوم (پاكدامن و دور از گناه) جز از خاندان ما (عترت پيامبر) نباشد. و عصمت در ظاهر انسان نيست كه شناخته شود و به همين دليل امام بايد منصوص و معين از سوي خدا و پيامبر (ص) باشد.»
در ارتباط با مسالهي جانشيني و خلافت پس از پيامبر اكرم (ص) وامامت امت اسلامي شيعيان اميرالمومنين علي عليهالسلام و يازده امام از نسل پاك و مطهر آن امام همام، عقيده دارند كه امام بايد معصوم باشد. و يكي از ويژگيها و نشانههاي امام را عصمت ميدانند. و از آنجا كه عصمت امري باطني و پنهان از چشم مردم است و نشاني در ظاهر خلقت انسان ندارد. بنابراين شيعيان معتقدند امام معصوم را تنها خداي متعال برميگزيند، كه داناي به پيدا و پنهان و اسرار دل و افكار انسانهاست. و هم اوست كه در خلوت و در جلوت از انديشه، اراده، نيت و عمل همهي بندگان و آفريدگانش آگاه است. به همين دليل براساس حديث فوق از آنجا كه تشخيص و شناخت عصمت در زندگي انسانها از عهدهي هيچ كس از فرزندان آدم (ع) برنميآيد، گزينش و اعلام امامت امام معصوم فقط مربوط به آفريدگار عالميان است. و امام امت اسلامي بايد براساس نص صريح از سوي خدا و پيامبر (ص) و امام قبل از خود به مردم معرفي شود. چرا كه مردم را در انتخاب و معرفي امام، حق و رايي نيست، به دليلي كه پيش از اين بيان شد.
با بيان احاديث فوق از زبان خاندان رسالت و پرچمداران حمايت و هدايت انسانها، آشنايي مختصري با امام (ع) و ويژگيها و نشانههاي مخصوص او فراهم آمد. و در مباحث آينده كه از ديد و نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت، به خواست خداي منان بيش از اين آشنا خواهيم شد.
«امام جعفر صادق عليهالسلام فرمود، ده خصلت از صفات امام معصوم است:
1-پاكدامني و عصمت 2- نص و صراحت بر امامت 3- داناترين مردم 4- پرهيزگارترين مردم براي خدا 5- داناتر از همه به كتاب خدا 6- صاحب وصيت و سفارش آشكار 7- دارا بودن معجزه و دليل براي اثبات امامت 8- به هنگام خواب چشمان امام به خواب ميرود ولي دلش بيدار است 9- امام سايه ندارد 10- امام از پشت سر مشاهده ميكند، همانگونه كه از پيش رو ميبيند». [12].
عن سدير عن ابيعبدالله (ع) قال قلت له: جعلت فداك ما انتم؟
قال عليهالسلام: نحن خزان الله علي علم الله، نحن تراجمه وحي الله، نحن الحجه البالغه علي مادون السماء و فوق الارض. [13].
«سدير گويد كه از امام صادق (ع) پرسيدم، فدايت شوم، شما كيستيد؟ امام عليهالسلام ائمه اطهار را به سه 3 صفت ممتاز معرفي كرده و فرمود:
1- ما خزانهداران علم و دانش پروردگاريم.
2- ما مفسران و توضيحدهندگان وحي آفريدگاريم.
3- ما حجت رسا و آشكار خدا بر آفريدگان او در زير آسمان و روي زمين ميباشيم».
عن علي بن موسي الرضا (ع) قال للامام علامات:
يكون اعلم الناس و احكم الناس و اتقي الناس و احلم الناس و اشجع الناس و اسخي الناس و اعبد الناس و يلد مختونا و يكون مطهرا و يري من خلفه كما يري من بين يديه و لا يكون له ظل. [14].
«امام علي بن موسي الرضا عليهالسلام فرمود، امام داراي نشانهها و ويژگيهايي است:
امام داناترين، حكيمترين، پرهيزگارترين و بردبارترين مردم است. و از همهي مردم دليرتر، گشادهدستتر، پارساتر و خداپرستتر است. امام پاك و منزه و ختنه شده به دنيا ميآيد. امام از پشت سر ميبيند همانگونه كه از پيش رو ميبيند و امام عليهالسلام را سايهاي نباشد».
عن ابيعبدالله (ع) قال: ان الامام يعرف الذي من بعده فيوصي له. [15].
«امام صادق عليهالسلام فرمود: همانا هر امام و پيشوايي، امام و رهبر پس از خود را معرفي كرده دربارهي او- به مردم- سفارش ميكند.»
عن ابيهاشم الجعفري قال سمعت الرضا (ع) يقول:
لنا اعين لا تشبه اعين الناس و فيها نور ليس للشيطان فيها نصيب. [16].
«ابوهاشم جعفري گفت: شنيدم امام علي بن موسي الرضا عليهالسلام فرمود:
ما را چشماني است كه به چشمهاي مردم مانند نيست. [17] و در ديدگان ما نوري است كه شيطان را در آن بهره و نصيبي نيست».
عن السجاد (ع): الامام منا لا يكون الا معصوما و ليست العصمه في ظاهر الخلقه و لذلك لا يكون الا منصوصا. [18].
«حضرت امام علي بن الحسين عليهمالسلام فرمود:
امام معصوم (پاكدامن و دور از گناه) جز از خاندان ما (عترت پيامبر) نباشد. و عصمت در ظاهر انسان نيست كه شناخته شود و به همين دليل امام بايد منصوص و معين از سوي خدا و پيامبر (ص) باشد.»
در ارتباط با مسالهي جانشيني و خلافت پس از پيامبر اكرم (ص) وامامت امت اسلامي شيعيان اميرالمومنين علي عليهالسلام و يازده امام از نسل پاك و مطهر آن امام همام، عقيده دارند كه امام بايد معصوم باشد. و يكي از ويژگيها و نشانههاي امام را عصمت ميدانند. و از آنجا كه عصمت امري باطني و پنهان از چشم مردم است و نشاني در ظاهر خلقت انسان ندارد. بنابراين شيعيان معتقدند امام معصوم را تنها خداي متعال برميگزيند، كه داناي به پيدا و پنهان و اسرار دل و افكار انسانهاست. و هم اوست كه در خلوت و در جلوت از انديشه، اراده، نيت و عمل همهي بندگان و آفريدگانش آگاه است. به همين دليل براساس حديث فوق از آنجا كه تشخيص و شناخت عصمت در زندگي انسانها از عهدهي هيچ كس از فرزندان آدم (ع) برنميآيد، گزينش و اعلام امامت امام معصوم فقط مربوط به آفريدگار عالميان است. و امام امت اسلامي بايد براساس نص صريح از سوي خدا و پيامبر (ص) و امام قبل از خود به مردم معرفي شود. چرا كه مردم را در انتخاب و معرفي امام، حق و رايي نيست، به دليلي كه پيش از اين بيان شد.
با بيان احاديث فوق از زبان خاندان رسالت و پرچمداران حمايت و هدايت انسانها، آشنايي مختصري با امام (ع) و ويژگيها و نشانههاي مخصوص او فراهم آمد. و در مباحث آينده كه از ديد و نظر خوانندگان محترم خواهد گذشت، به خواست خداي منان بيش از اين آشنا خواهيم شد.
نظرات شما عزیزان: