تحليل ويژگيهاي خاصّ زمانه امام باقر عليه السلام
اشاره
پنجمين امام شيعه، محمد بن علي بن الحسين عليه السلام است كه به «باقر» شهرت يافته است. حضرت باقر عليه السلام در سال 57 هجري در شهر مدينه چشم به جهان گشود. او هنگام وفات پدر خود زينالعابدين عليه السلام در سال 94، 39 سال داشت. مادر آن حضرت «امّ عبدالله» دختر امام حسن مجتبي عليه السلام است، و از اين نظر، نخستين كسي بود كه هم از طرف پدر و هم از طرف مادر، فاطمي و علوي بوده است. امام باقر عليه السلام در سال 114 هجري در شهر مدينه درگذشت و در قبرستان معروف بقيع، كنار قبر پدر و جدّش به خاك سپرده شد. دوران امامت آن حضرت هيجده سال بود. (پيشوايي، 1378، ص305) امام پنجم شيعيان، افزون بر لقب «شاكر» و «هادي»، به طور عمده به لقب «باقر» شهرت يافته است. معناي «باقر» شكافنده است، كه جابر بن يزيد جعفي در توضيح آن ميگويد: «به آن حضرت باقر لقب دادهاند؛ زيرا آن حضرت، دانش را شكافت و رموز و دقايق آن را روشن ساخت» (جعفريان، 1384، ص286 و 287). ابن ابيالحديد در ستايش از امام باقر عليه السلام مينويسد: